"Kozmos" Carl Sagan'ın Önemli Kitabı!

   Carl Sagan, benim düşünsel izleğimde önemli bir yazar. Bu mecrada kendisinin dört kitabının bende bıraktığı izleri yazdım (Tanrı'nın Kapısını Çalan Bilim, Milyarlarca ve Milyarlarca, Broca'nın Beyni ve Karanlık Bir Dünyada Bilimin Mum Işığı). Hepsi de birbirinden şetaretli olmasına karşın, müteveffanın en sansasyonel, en bilinen kitabını okumak en sona nasip oldu. 

   Sagan bir kozmolog, astrofizikçi, astronom; kısacası bir bilim insanı. Bu en bilinen kitabında, 13.5-15 milyar yıl önce olan büyük patlamadan bugüne nasıl geldiğimizi kısaca ve araya okura ilginç gelecek anekdotlar, anılar, tarihi kişilikler ekleyerek güzel güzel anlatıyor 384 sayfada. Bu süre havsalamızın ötesinde uzun ve sıkıcı olduğundan böyle yapması bir yerde mecburiyet.

   Ciddi akademik çevrelerin "piyasa bilimcisi, TV bilimcisi" diyerek küçümsedikleri Sagan, bilimin geniş çevrelere ulaşması için elinden geleni yapan bir şovmen. Ama bir sebebi var bu piyasa çabalarının. Bilimin devam edebilmesi, kitlelerin onayına bağlı. Ödenek olmadığında bilim duruyor. Bu yüzden kalabalıkların bilimi benimsemesi olmazsa olmaz. Bilimin, bilim olduğun günden bugüne epistemik cemaat, epistemeyi hasisçe sahiplenmiş (zenaat erbabının püf noktasını açığa vurmaması gibi). Ancak ilk zamanlarda beyliklerin, sultanların, imparatorların, zenginlerin himayesindeki bilim; faaliyetini artık devletler, şirketler yardımıyla sürdürüyor. Bunların ardındaki güç de halk. Eğer halkı bilimin faydalı bir şey olduğuna ikna edemezseniz, bilimsel çalışma yavaşlar ve hatta durur. Eğer sokaktaki insana "uzay araştırmalarına harcanan paranın çok küçük bir bölümü ile tüm dünyadaki açlığı bitirmek mümkün" çıkarımından önce "silahlanmaya harcanan para ile çoktan Mars'a ilk koloniyi kurmuştuk" fikri aşılanabilirse; insanlığın hayatta kalma şansı artar. Yoksa post-modernizmin, kabullenişliğin kucağında bu dünyada (kozmosun yaşı ile kıyaslandığında birkaç saniye gibi gelen bir süreçte) bir kaç yüzyıl sonra sonumuz gelir.

   Okudukça sizi din kavramından uzaklaştırıp farklı bir Tanrı kavramına yakınlaştırması muhtemel bu kitabı da, Sagan'ın diğer kitapları gibi hararetle öneriyorum.