"Yeraltı Demiryolu" Bilemiyorum Altan!

 

   Aldığı ödüllerin arasında "Arthur C. Clarke" ödülünü görünce, bir önce okuduğum kitabı (Bkz.Nickel Çocukları) şık bir çelmeyle sona erince alıp okuduğum ama hakkında ne yazacağımı bilemediğim kitaptır. 

   ABD'de köleliğin pik yaptığı dönemler, annesinin terkettiği babasını hiç bilmeyen (ki o dönemlerde zenci çocuklar için çok normal birşeymiş) Cora; plantasyondan kaçar. Olaylar gelişir.

   Hem kapak arkasında, hemi de (hemi!) uluslararası edebiyat eleştirmenleri arasında belirtildiği gibi Kalsınvaythed ABD edebiyatının parlayan yıldızı olarak lanse ediliyor (Vah ABD edebiyatına!). Bu roman da yayınlandığı andan itibaren başta Pulitzer olmak üzere bayağı bir ödüle layık görülmüş. Ancak Clarke ödülü genellikle bilimkurgulara verilir. Bu romana ise haydi haydi "büyülü gerçekliğe ucundan dokunmuş" diyebiliriz. 

   Bölümler arasında lineer bir geçiş yok. Kimi zaman akışın içindeki bir karakterin cemaziyülevvelini görüyorsunuz (Ester), kimi zaman da akıştan koptuğu zaman başına gelenleri okuyorsunuz. Romanın başkişisi Cora. Kızcağız biryerde uzun süre kalıp kalıcı bağlantılar edinemiyor. Bu uzun kaçışta çevresinde çok fazla değişen bir kadro var. Ve okuyucu tüm bu kadroyu zihninde oluşturmakta zorluk çekiyor (onlarca isim var!). 

   Herşeyden önce ele alınan konu sadece o coğrafyaya özgü, içselleştirmenize imkan yok. Kurgulanan olaylar akıcı değil, akışta istikrar yok (bir çatıda yaşanan süreç sündürüldükçe sündürülüyor ve tüm bu bölümden çıkış sadece bir paragrafta geçiştirilmiş), gereğinden fazla isim var ve bunların içi doldurulmamış, "büyülü gerçeklik" cazip bir düşünce ama aklınıza asla bir Gabo gelmesin,  yazacak daha fazlası var ancak fakirde enerji bitti. 

   Hülasa; okumasanız da olur, hatta daha iyi olur!