25 Aralık 2021 Cumartesi

"Sürü" Gaia Teoreminin Bilimsel Hali.

 
   Peru sahilinde bir balıkçı, pek çok meslektaşı gibi aniden kaybolur. Balinalar sebepsizce insanlara ve teknelere saldırmaya başlar. Mutasyon geçirmiş milyonlarca deniz solucanı metan serbest bırakmak için buzulları yemeye başlar. Katil denizanaları sahilleri istila eder. Agresif midyeler gemilerin dümen ve uskurlarına tutunarak deniz kazalarına neden olur. Olaylar gelişir.
   2015'de yayımlandığında büyük ses getirmesine karşın, okumak için yine bir sinefil dostumun önerisini beklemişim bugüne kadar. Bir kere önceden uyarayım: kitap bir tuğla kesafetinde (800 Sayfa). Bayan Schatzing'in oğlu Peter; adeta bir bilimsel makale yazıyormuşçasına (ancak o sıkıcı akademik üslup olmadan) bölüm aralarında bolca fizik-kimya-biyoloji-antropoloji-psikoloji-psikiatri-okyanusbilim-taksonomi-evrimsel biyoloji-meteoroloji-jeoloji ve bilumum pozitif bilim kuralları kaideleri veriyor okura. Bunca bilgi ve akışın arasına ise iki kişiyi eksene oturtarak bir holivut senaryosu aktarıyor. İlk 300 sayfada "Hımm bu bir Gaia!" diye bilmiş bilmiş kurumlanırken (fularımı da takmışım tabi), 500. sayfadan sonra kitap süratle bilimkurguya kaydı, derken 650.sayfalardan itibaren yine başka bir yere evrildi. Şahsen sonlara doğru artan aksiyon ve gerilimin de etkisi olmasına karşın "bitse de gidip yatsam" dediğim zamanlar oldu. Bu kadar bilimsel ayrıntı olmayıp biraz (bir 400 sayfa kadar) kısaltılabilse daha iyi bir macera/gerilim romanı olabilecek kitap; bu haliyle büyük kasede sunulan bir aşureye benziyor. Hani lezzetine diyecek bir şey yok ama 5 kaşıktan sonrası fazla geliyor. 
   Dünyamızın artık canına tak dediği yerlere geliyoruz. Bunu sokaktaki insana aktarmak için böyle uyarı tarzı eserlere ihtiyaç var ama daha kısalarına. Herneyse; kısa keselim Aydın abası olsun. Güzel kitap, mesajı da iyi (her ne kadar fakir sonunu muğlak bulsa da) ama uzun. Siz bilirsiniz yani.

1 yorum: