22 Ağustos 2020 Cumartesi

"Bilim Tarihi Araştırmalarında Yöntem" Bilim ve Tarihle İlgilenenlere...

   Herşeyin tarihi var. Sanatın, felsefenin, siyasetin, dinin ve daha nice disiplinin şımşıkırdak tarihleri, tarihçileri var. Bunun için açılmış kürsüler, epistemik cemaatler var. Bu disiplinlerin hangisi insanevladını bugüne getiren en önemli faktördür? Haydi bakalım! 
   Nereden bakılırsa bakılsın cevaplaması zor bir soru. Bulunduğunuz yere bağlı olarak vardığınız sonuç farklılık gösterir. Fakirin bulunduğu köşeden bakılınca sonuç bilim gibi görünüyor. Ancak tarihi olan tüm disiplinlerin aksine bilimin tarihi oldukça yeni ve hakkettiği yerde (maalesef) değil. Sanat tarihi okuyup hava atan birilerine denk gelmişimdir de, bilim tarihi pek de öyle hava atılacak bir disiplin değil gibi sanki.
   Bay Sarton, bilim tarihinin en önemli kurucu babalarından. 272 sayfalık, 9 bölümlü (8 bölümü G.Sarton yazmış) kitabımız bilim ve tarihle, popüler yazıları okumanın ötesinde ilgilenen, bilgisini sistematikleştirme çabasındaki okura hitap eder. Yalnız içlerinde "Bilim Tarihi ve Bugünün Problemleri" adlı makale yalnızca yukarıdaki okurlara değil, insanevladının olumsuz fıtrat özelliklerine rağmen (bencillik, yıkıcılık, açgözlülük vs.) nasıl olup da hala ilerleyebildiğine yönelik bombastik tespitler içerir. İki kez okudum, yarın bir kez daha okuyacağım (o derece!). 
   Çevirilerini, edisyonunu yapan kişilerin ikisinın Hocalarım olmasından gurur duyduğum kitabı, bilim ve tarih meraklılarına; 7.bölümü ise tüm kârilere öneririm. 
HAMİŞ: Bu yazı niye böyle beyaz üzerine oldu hiç bilmiyorum!

 Eğer, bilim, sistematize edilmiş pozitif bilgi olarak tanımlanırsa… bilim tarihi, bu bilginin gelişiminin betimlenmesi ve açıklanmasıdır… Bir kimse, pozitif bilginin kazanılması ve sistematize edilmesinin gerçekten birikebilen ve ilerleyebilen tek insanî faaliyet olduğunu aklında tutarsa, bu çalışmaların önemini hemen kavrar. Şayet insanoğlunun gelişimini açıklamak isterse, açıklaması bu faaliyet üzerinde odaklanmalıdır ve bu geniş anlamıyla bilim tarihi, bütün tarihsel araştırmaların kilit taşı olmaktadır… Herhangi bir tarih, bilimin ortaya çıkışının izahı ile başlamalıdır." G.Sarton

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder