23 Eylül 2015 Çarşamba

"Sovyet Mutfak Sanatı" Mutfaktan Yakın Dönem Rusya Tarihinin Görünüşü

 
   Yapı Kredi Yayınları "Yaşantı" demiş eserin türüne. Bundan daha iyi tanımlanamazdı kitabımız.
   Yazarımız Bayan Bremzen, 1963 doğumlu bir Rus Yahudisi. Bir süre sonra göçtüğü batı dünyasında yemek kitaplarıyla tanınıyor. Asıl ününü ve mesleğini bulduğu batı dünyasından ziyade Rusya'dan daha çok etkilenmiş.
   Kitapta yakın dönem Rusya tarihi, mutfak aralığından gösteriliyor. Şüphesiz ki yemek alışkanlıları, mutfak kültürü insanın hayatında çok önemli. Yaşanılan dönem, iktidar ideolojisi, toplumun tüketim alışkanlıkları mutfağa doğrudan yansıyan ögeler. 1910'lardan başlayarak günümüz Putin dönemine kadar Rusya'nın siyasal, günlük hayatından kimi yürek burkan kimi gülümseten dönemleri görüyoruz. 
   İlk bölümleri okudukça kitabın, batı dünyasının komünizme yaptığı sığ bir propaganda olduğunu zannettim. Bayan Bremzen komünizme ve dayattığı yaşam sistemine veryansın ediyor, sistemli bir kıtlıktan dem vuruyor, inanmış komünistlerle (misal dedesi) dalga geçiyor ve kapağı bir an önce annesinin ütopyası olan batıya atmayı planlıyordu. 
   Bu minvalde ortalara doğru geldikçe, hayaller gerçekleşip batıya yerleşildikten sonra; söylem değişti. Anlaşılan amerikan rüyası, göçmen ruslara fazla kapitalist gelmişti. Orta bölümden itibaren, bu kez Rusya özlemini temaşa ediyoruz kitabımızda. Anlaşılan göçer insanlar için en güzeli henüz gidilmeyen ve terk ettiğimiz yerler. Asıl dramsa terk edilen yere dönüldüğünde, oraların da eski "oralar" olmadığını idrak etmek oluyor.
   Rus mutfağı bize uzak. Hayatlarında mutfağa enginar, bakla, bamya ve hatta şöyle kokulu kütür kütür bir domates sokmamış bir yemek kültüründen söz ediyoruz. İklim de sert olduğundan patates, lahana, turp, et ve yağ ağırlıklı, yüksek kalorili tarifler söz konusu. Bir de tabii votka. 
   Bu votka bâbı da ilginçtir doğrusu. Anlatılan anektoda göre sovyetler bir din seçeceği zaman; jeopolitik olarak islam daha doğru gözükse de, malum alkol kısıtlamasından ötürü ortodoksluğu tercih etmişler.
   Mutfak, yemek tarifleri, kişisel anılar bir kenara bırakıldığında "Sovyet Mutfak Sanatı", yanıbaşımızda duran koskocaman bir ülkenin siyasal ve toplumsal yaşantısını, düz vatandaşın gözünden yorumlanışını merak eden kâriye ilginç gelecektir. Yemek, mutfak, ülkeler tarihi, komşu kültürler ilginizi çekiyorsa yakın durunuz.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder